Flashback: 18 januari in het verleden

 Zondag, 18 januari 2015

De dag begon in grijze en sombere omstandigheden terwijl het lichtjes regende bij minima van 1,9 graden. Wie goed keek kon in de op dakramen uiteenspattende druppels ijskristallen zien, en op sommige plaatsen in Nederland kwam het zelfs al tot heuse sneeuwval met dekjes tot plaatselijk een viertal centimeter. In Malderen bleven we echter met ijskoude regenbuien te maken hebben waarbij het nooit verder kwam dan met ijskristallen gevulde regendruppels. Rond de middag begon het dan toch op te klaren en viel op hoe het invallende zonlicht een soort van amberachtige gloed had zoals we tijdens de winteroffensieven een paar jaar geleden dikwijls konden waarnemen. Hoe dan ook, lang konden we dit verschijnsel niet waarnemen want er kwam al snel dikkere bewolking opzetten van een tweede buienlijn die ons vanuit het noordwesten wist te bereiken. Aanvankelijk zorgde dit vooral voor bewolking, maar de regen liet niet snel op zich wachten. Het vervolg was een volledig doorweekte namiddag en avond waarbij het aandeel ijskristallen in de regendruppels vooral na zonsondergang erg toenam. Bij temperaturen die niet hoger dan 5,3 graden kwamen was dit uiteraard niet verwonderlijk. Daar tegenover stond wel een zwakke tot afwezige wind die uit westelijke richtingen kwam en later naar het noordwesten ruimde aan de achterzijde van de buienlijn. Tegen het einde van de avond was het neerslagtotaal reeds opgelopen tot 3,1 mm en zagen we ook al natte flatsen tussen de regendruppels verschijnen.

Maandag, 18 januari 2016

De winterliefhebbers hebben er een paar jaar moeten op wachten, maar vanochtend was het dan zover en zaten we volop in de winter met bijna overal matige of zelfs strenge vorst. Ook in Malderen was het goed raak bij minima van -5,9 graden waardoor de exotenpopulatie aardig is uitgedund. Helemaal helder was het overigens niet want de depressie die gisteren stuk liep op de hogedrukgebieden boven het vasteland, bleef er tegenaan beuken waarbij er telkens velden Cirrostratus en Altostratus bewolking over Vlaanderen werden gejaagd. Het spreekt voor zich dat de bewolking het dunste was in het noordoosten (daar ontbrak ze zelfs) terwijl de dikkere pakketten Altostratus zich vooral aan de zuidwestelijke horizon ophielden. Er stond een zwakke oostelijke tot zuidoostelijke wind, maar bij deze temperaturen was natuurlijk zelfs het kleinste zuchtje al goed voelbaar. Overdag krabbelde het kwik moeizaam omhoog naar een onderkoelde -0,6 graden terwijl de bewolking min of meer hetzelfde bleef qua dikte en uitzicht. Tijdens de avond naderden er een aantal Stratocumulusveldjes vanuit het noordwesten, maar deze konden niet voorkomen dat de afkoeling razendsnel verder ging bij een weggevallen wind en dito neerslagtotaal van 0,0 mm.

Woensdag, 18 januari 2017

Tijdens de nacht is er terug wat Stratus fractus bewolking gaan binnendrijven waardoor de afkoeling zeker naar de ochtend toe werd getemperd en we van stevige vrieskou gespaard bleven. Toch was de kou niet te onderschatten met minima van -3,8 graden en helemaal betrokken was het dan ook nog niet. Tegen zonsopgang was de bewolking weer wat afgenomen waardoor de dag een veelbelovende, zonnige start maakte terwijl de resterende wolkenflardjes het net fotogenieker maakten. Een eind ten noordoosten van ons bevonden zich echter gebieden met meer aaneengesloten bewolking die met de aflandige stroming richting Nederland werden gedreven alwaar men op de meeste plaatsen met somber en kil winterweer te maken kreeg. De klaagzangen waren daar dus niet uit de lucht gegrepen, al zorgde die vochtige lucht er wel voor fraaie rijpvorming die het leed daar wat wist te verzachten. In Malderen kregen we de zonnige zijde van deze bewolking te zien, namelijk ragfijne Stratocumulusveldjes met mooie golf- en ribbelstrukturen erin die voor een erg fotogeniek uitzicht zorgden. Meestal hing deze bewolking in het noorden waardoor de zon het grootste deel van de tijd voluit kon schijnen. Hierbij stond een zwak briesje uit noordoostelijke richtingen. Ondanks al dat licht en het vrolijke uiterlijk van de hemel moesten we het stellen met erg bescheiden temperaturen die niet boven 0,7 graden stegen. De dauwpunten bleven beneden het vriespunt waardoor het ijs vrijwel de hele dag kon verder groeien. Tijdens de avond bleef alles min of meer hetzelfde waarbij de opklaringen nog breed genoeg waren om een flinke afkoeling toe te laten. Daar waar het in het oosten van Nederland lokaal tot motsneeuw kwam, is het in Malderen droog gebleven zodat we opnieuw een dagtotaal van 0,0 mm konden bijschrijven. 6,1 mm. 

Donderdag, 18 januari 2018 

De storm heeft ons tijdens de vroege ochtend weten te bereiken in de vorm van een compact laagje met een stevig windveld eronder. In het noorden van Nederland viel smeltende sneeuw, en in Malderen was het zacht met temperaturen die stegen naar maxima van 10,8 graden. In de vroege uurtjes viel regen en motregen (warmtefront) waarna een droge periode volgde met Stratusbewolking en een strakke westenwind. Kort na de ochtendspits bereikte de storm haar hoogtepunt waarbij vooral Nederland zwaar werd getroffen met rukwinden tot lokaal meer dan 140 km/h. In Malderen was de wind zwakker maar nog steeds voldoende om in en rond weerstation Malderen schade aan te richten en brandweerinterventies wat verderop uit te lokken. De neerslag was een stuk beperkter in vergelijking met de wind en het hele systeem leverde slechts 8,6 mm op. De wind zwakte na het hoogtepunt opvallend snel af en er dreven opklaringen binnen vanuit het westen waar hier en daar nog buien in voorkwamen. Door de hoge treksnelheid stelden ze echter niet veel voor. Tegen de avond was het even wat anders toen we een reeks erg zware buien kregen waarbij het tweede exemplaar tot een golvende storing uitgroeide waar onweer op voorkwam. Het kwam tot hagel, smeltende sneeuw en ondanks de neerslagsoort zomers aandoende donderslagen en bliksemschichten. We ontsnapten echter aan het ergste en nadien vulde een volgende bui zonder onweer het dagtotaal verder aan tot 17,6 mm. 

Vrijdag, 18 januari 2019

 De buien zijn net als een aantal pendelaars uit het straatbeeld verdwenen terwijl het onder de open hemel is afgekoeld tot -2,0 graden. De eersten zijn weggetrokken naar het oosten en de laatsten konden we met kneuzingen en gebroken ledematen terugvinden in de ziekenhuizen. Na de late regenbuien gisterenavond lag de boel er immers spekglad bij. Vervolgens maakte een vriendelijk zonnetje haar opwachting doch er verschenen sluierwolken die ons voor het grootste deel van de dag parten zouden spelen. Meestal ging het om Cirrostratus en Altostratus waardoor de zon maar net genoeg kracht had om het ijs weer te smelten en de toestroom in de ziekenhuizen een halt toe te roepen. Bij een noordelijke tot noordoostelijke bries haalden we maxima van 5,2 graden. Na zonsondergang was het licht tot half bewolkt waarbij de sluierwolken weer aan oplossing onderhevig waren. Hierdoor dook het kwik snel onder het vriespunt en ziet het ernaar uit dat de vorst komende nacht zal verscherpen tegenover gisteren. Gelukkig gaat het nu om droge vorst zodat we enkel hier en daar voor een bevroren plas hoefden uit te kijken. We sloten af met een neerslagtotaal van 0,0 mm. 

Zaterdag, 18 januari 2020

 Tijdens de nacht zijn er nog enkele wolkenvelden van Cumulus en Stratocumulus voorbij gedreven en deze hielden het kwik boven het vriespunt met 0,0 graden. Ze gaven echter onstabiele lucht aan en er ontstonden inderdaad nog enkele buitjes tijdens de voormiddag. Daarna werd de lucht echter stabieler en dreven er bredere opklaringen binnen met een westelijk briesje. Het voelde frisjes aan met maxima van 8,3 graden maar in de zon was er toch sprake van een zeker lentegevoel. Eentje dat tegen de avond verdween toen het gevoelig ging afkoelen eens de wind wegviel en er nog steeds brede opklaringen hingen. De kans zit erin dat het neerslagtotaal van 0,0 mm niet in vloeibare vorm de nacht zal door komen. 

Maandag, 18 januari 2021

Het was vanochtend zwaarbewolkt met Stratocumulusvelden waar ook nog sluierbewolking leek boven te hangen. De minima zijn door de bewolking op peil gebleven en op een of andere manier leek er een soort van voorjaarsachtige sfeer te hangen die deels ook te wijten was aan het stilaan weer toenemen van het daglicht. Maar de lente is natuurlijk nog veraf en voorlopig moeten we het dus doen met optische en sensorische illusies. Niet dat daar gebrek aan was want tijdens de voormiddag begon het Stratocumulusdek wat open te breken en begonnen er wat zonnestraaltjes doorheen te komen. En ondertussen stroomde er steeds zachtere lucht binnen waardoor het kwik met mondjesmaat verder omhoog kon klauteren. De minima waren al een stuk hoger met 1,1 graden en tijdens de namiddag kon het opwarmen tot 6,1 graden bij een eerder zwakke zuidwestenwind. In de loop van de namiddag begon er wat sluierbewolking binnen te stromen en deze zorgde voor een erg speciale lichtval toen de avondschemering werd ingezet in combinatie met de Stratus fractus wolken die eronder hingen. Het drupte er letterlijk en figuurlijk van af dat er regen op komst was maar voor vandaag konden we het nog grotendeels droog houden. Tijdens de rustige maar zwaarbewolkte tot betrokken avond noteerden we het neerslagtotaal van 0,1 mm. 

Dinsdag, 18 januari 2022

De bewolking is tijdens de nacht weer toegenomen, en dat gebeurde vooral in de vorm van mist waardoor we in een kleine wereld ontwaakten. Het leek het begin van een eindeloos sombere en druilerige herfstdag te worden, want de mist ging over in Stratus en Stratocumulus terwijl er maar weinig daglicht doorheen kwam. Maar plots leek er een mirakel te gebeuren en dreven er vanuit het oosten scherp begrensde opklaringen binnen. In een mum van tijd konden we genieten van strakblauwe luchten waarbij vooral in het zuiden wat losse wolkenflarden ontstonden terwijl daar ook nog resterende Stratocumulusveldjes voorbijdreven. Het leek nu ineens lente en de zon scheen volop bij een oostelijk briesje. De zonnestraling leek ook al wat intenser te worden tot groot jolijt van de zomerliefhebbers die eraan werden herinnerd dat hun seizoen langzaam maar zeker onze richting uit komt. Maar het is nog een lange weg te gaan en bij ijzige minima van -0,2 graden en bescheiden maxima van 7,7 graden was het nog lang het moment niet om de barbecue naar buiten te slepen. Tijdens de late namiddag begonnen er weer Stratocumulusvelden binnen te drijven en kreeg de zon het lastig al slaagde ze erin om nog een comeback te maken kort voor zonsondergang. Tijdens de avond klaarde het weer helemaal op en na mooie schemeringskleuren aanschouwd te hebben dook het kwik weer onderuit waarbij we al snel de eerste ijskristallen zagen glinsteren in het licht van de volle maan. Hetzelfde gebeurde ook in de pluviometer al konden we daar nog niet meteen van een ijsklomp spreken met het dagtotaal van 0,2 mm. 

Woensdag, 18 januari 2023

Tegen de verwachting in, is de vorst in Malderen erg licht gebleven en was het hier zelfs een van de warmere gebieden in vergelijking met de nabije regio’s. Samen met een volledig weggevallen wind voelde het niet eens koud aan bij de minima van -2,9 graden. Het was nog steeds lichtbewolkt waarbij we vooral pakken Cirrus densus en Cirrostratus zagen hangen die in het zuiden erg geconcentreerd leken te zijn.  Deze bewolking trok vrij snel weg waarna we een zonovergoten winterdag kregen met staalblauwe luchten. Lage dauwpunten in de droge lucht zorgden er echter voor dat ijs en rijp op beschaduwde plaatsen intact bleef en de winter was dus in deze op het eerste zicht lenteachtige dag nooit ver weg. De maxima piekten op 4,5 graden en er stond een zwak noordwestelijk briesje. Tijdens de namiddag kwamen we geleidelijk onder de invloed van een polar low dat zich de afgelopen dagen in de koude buienlucht ten noorden van ons heeft ontwikkeld. Dit systeem was heel mooi afgetekend op de satellietbeelden en ook scherp begrensd waardoor we plotseling een muur van Cirrostratus en Altostratus op ons af zagen komen vanuit het noorden. Het leek alsof we meteen de volle laag zouden gaan krijgen, maar uiteindelijk ging het enkel om hoge en middelhoge sluierbewolking die even later zelfs weer dunner werd. Het enige wat ons wel al kon bereiken was het windveld dat met dit systeem verbonden was, de noordwester pikte immers meteen op zodra de bewolking boven ons hing en het werd dan ook een gure bedoening tijdens de avond. De enige warmte konden we nog krijgen van de oranjerode kleuren toen de ondergaande zon de opzettende bewolking langs onder aan scheen. Het leek hierdoor even alsof we ondersteboven boven een zee van lava hingen te bengelen. De windvlagen in combinatie met de bewolking zorgden ervoor dat het kwik boven het vriespunt bleef en de eerste neerslag die ons later op de avond bereikte bestond dan ook uit lichte regen en motregen al werd er plaatselijk wel al wat smeltende sneeuw waargenomen, vooral in Nederland. De neerslag bleef erg beperkt en het dagtotaal was dan ook erg laag met 0,0 mm.

Donderdag, 18 januari 2024

 De sneeuwzone en de bijhorende bewolking zijn tijdens de nacht verder weg getrokken naar het zuidoosten waardoor we onder een heldere hemel ontwaakten. Enkel in het zuiden was de scherp begrensde laag van Altostratus en Altocumulus nog te zien. In de polaire luchtmassa bleef het ook na zonsopgang vriezen en toen de temperaturen boven nul uit kwamen (tot 3,1 graden) kon de sneeuw zich nog aan de negatieve dauwpunten vastklampen om zo grotendeels de dag door te komen. Ondertussen kwamen er vanuit het noordwesten buitjes opzetten die voorafgegaan werden door stapelwolken, pannus bewolking en Stratocumulusveldjes. De hoeveelheden die in en rond Malderen vielen stelden weinig voor (zeker in vergelijking met de sneeuw van gisteren) maar het zorgde af en toe wel voor een extra winters tintje. Later op de avond losten de buitjes grotendeels op en kreeg de afkoeling vrij spel met een open hemel. We bereikten pas later op de avond de minima van vandaag met -1,6 graden. De neerslag was niet meetbaar en het dagtotaal van 0,4 mm bevat waarschijnlijk ook een deel van de sneeuw die gisteren op de pluviometer is gevallen.