Flashback: 19 januari in het verleden

 Maandag, 19 januari 2015

Het was vanochtend even schrikken toen we in een witte winterwereld ontwaakten. Het was echter een typische Vlaamse winterwereld met een drabdekje dat uit een mengeling van olie, klei, rotte bladeren en sneeuw bestond die nog steeds halfvloeibaar was. Enkel op gazons en struiken zag het sneeuwdek er vrij maagdelijk uit. Na zonsopgang werd de winterwereld nog Vlaamser toen er zich een somber Stratus wolkendek vormde en de glitterende sneeuwvlokjes steeds meer plaats maakten voor een waas van mist die alles in duisternis en kilte leek op te slokken. Na een tijdje werd de Stratus bewolking wat dunner en leek er meer licht doorheen te dringen, maar het was wachten tot in de late namiddag vooraleer het voorzichtig ging opklaren en we hier en daar met veel moeite wat blauw konden waarnemen. De bewolking ging over in Stratus fractus en Stratocumulus waarbij we zeker tijdens de namiddag nog af en toe de zon te zien kregen. Tijdens de avond werden de opklaringen nog breder en ging het weer vriezen, al zal deze vorst waarschijnlijk nog meevallen daar slechts een minieme hoeveelheid sneeuw tot de avond wist te overleven dankzij de maxima van 4,3 graden. Niettemin bevonden we ons in een gevaarlijk gladde wereld van oppvriezende sneeuwdrab en ijsplekken waarin we het neerslagtotaal van 9,2 mm optekenden.Ook de minima werden nog scherpgesteld en kwamen dus nu pas uit op 0,3 graden.

Dinsdag, 19 januari 2016

De winter bereikte opnieuw een hoogtepunt (dieptepunt voor de exotenkwekers en warmteliefhebbers) bij minima van -7,0 graden. Dit gebeurde bij een heldere hemel, en door het terugtrekken van de depressie die gisteren voor zoveel sluierbewolking zorgde konden we nu ook van diepblauwe luchten genieten. Dit was hetgeen dat de afkoeling vrij spel heeft gegeven, maar achter glas was het een ander verhaal want de zon kon nu ongehinderd schijnen waardoor het wel lente of zelfs zomer leek. Aan de verkeerde kant van dat glas (juiste kant voor de schaatsers) was het bibberen geblazen bij maxima van 2,7 graden en bij dauwpunten die ver onder het vriespunt bleven kon het ijs gestaag verder groeien. Maar toch was er verzachting op komst, want een zwakke storing met bewolking, sneeuw en ijzel kwam langzaam dichterbij vanuit het noorden waardoor de noordwestelijke helft van Nederland naar de avond toe met ruim positieve temperaturen te maken kreeg. Ook in Malderen dreven er af en toe bandjes Stratocumulus bewolking binnen vanuit het noorden, maar de opklaringen waren breed genoeg om het kwik koel te houden, en in de onderste luchtlagen stond nog steeds een zwak oostelijk briesje dat voor koude aflandige luchtaanvoer zorgde. Kort na zonsondergang werd het een stuk zachter doordat er dikkere Stratocumulus bewolking voorbijdreef, maar al snel volgden weer opklaringen zodat het kwik terug een duik nam naar waarden rond -3 graden. Veel lager als dat zullen we waarschijnlijk niet meer gaan daar er nog meer wolkenvelden in de aanvoerrichting liggen. Geen van deze slaagde erin om voor middernacht neerslag te brengen waardoor het dagtotaal van 0,0 mm gevrijwaard bleef.

Donderdag, 19 januari 2017

Het is tijdens het tweede deel van de nacht verder opgeklaard waardoor het kwik in vrije val was bij een open hemel en in windstille condities. Deze keer was de strengste vorst voor het zuiden van de Benelux weggelegd daar de as van het hogedrukgebied net ten noorden van ons lag en men in Nederland dus meer met aanlandige luchtaanvoer te maken kreeg. Niettemin was de vorst vrijwel algemeen en kon er bij het krieken van de dag al hier en daar geschaatst worden terwijl het in Malderen afgekoeld is tot -4,8 graden. Het percentage schaatsers dat met een nat pak (zieken)huiswaarts keerde lag echter nog vrij hoog. In Vlaanderen was er weinig of geen bewolking te zien, maar net ten noorden van ons dreven soms Stratocumulusvelden voorbij en in sommige delen van Nederland moest men daarmee rekening houden. Desondanks verliep de dag ginder op de meeste plaatsen zonniger en vriendelijker dan gisteren. Overdag bleef het erg koud met maxima van 4,0 graden, maar gelukkig was de noordoostenwind aan de zwakke kant waardoor het niet schraal of guur aanvoelde. Na zonsondergang deden de aaneengesloten Stratocumulus en Stratusvelden een poging om via Nederland het vasteland in te trekken, maar de bewolkingsgrens bleef een stuk noordelijker dan voorspeld was, en daardoor ziet het ernaar uit dat de nacht eveneens een stuk kouder zal verlopen dan voorspeld was. De ijsaangroei was weer flink op dreef gekomen eens het volledig donker was, en zeker met de weggevallen wind zijn de omstandigheden ideaal voor stevige stralingsvorst. Zonder bewolking kan er natuurlijk ook moeilijk neerslag vallen dus de 0,0 mm droog ijs in de pluviometer liet zich al gemakkelijk raden.

Vrijdag, 19 januari 2018

We begonnen de dag onder een heldere hemel met veel zonneschijn en een zwak westelijk briesje. Het was een ware verademing om na de somberheid van de voorbije dagen weer van een open hemel te kunnen genieten. Maar ook deze keer had de zon het niet volledig voor het zeggen want er vormde zich Stratus fractus bewolking die later overging in Cumulusachtige wolkenstructuren. Deze kregen tijdens de late namiddag dreigende afmetingen al bleef het wel droog. Al was dit lang niet overal het geval want tegen zonsondergang zagen we in het westen en noordwesten de fiere, aambeeldvormige toppen van buienwolken pronken die tot pal boven ons uitwaaierden. Een mooie gelegenheid voor de weerfotografen om naast hun uitzonderlijke ervaring in drama- en zwartwit fotografie ook vaardigheden in andere aspecten van de weerfotografie aan te scherpen. Ook na zonsondergang zagen we indrukwekkende Cirrus densus formaties opgloeien in het oranje licht van steden en dorpen. Geen enkele bui kon ons vandaag bereiken waardoor we desondanks nog een neerslagtotaal van 0,0 mm konden optekenen. 

Zaterdag, 19 januari 2019

 Er hing nog steeds Cirrus en Cirrostratusbewolking maar het was allemaal beperkt waardoor het kwik stevig onderuit is gegaan naar -3,7 graden. Tijdens het tweede deel van de nacht steeg de temperatuur echter weer een graad, waarschijnlijk door wind en luchtmenging. Hoe dan ook lag alles er flink bevroren bij en ademde de omgeving wintersfeer uit. De zon zorgde achter glas voor een zomers gevoel want de sluierbewolking loste verder op terwijl de noord-noordoostenwind drogere lucht aanvoerde. Het kwik piekte op 2,6 graden maar door de negatieve dauwpunten bleef de rijp in de schaduw intact. Tijdens de avond koelde het terug bliksemsnel af en werden er weer volop ijskristallen gevormd. Met een neerslagtotaal van 0,0 mm zaten deze nu enkel aan de buitenkant van de pluviometer.

Zondag, 19 januari 2020

 Zoals verwacht is het inderdaad tot vorst gekomen bij minima van -1,0 graden. Maar wie naar al die verwrongen fietsen en kermende slachtoffers op de weg keek kon al vermoeden dat er ook iets was dat we niet verwachtten. Namelijk ijzel. Blijkbaar was de lucht onstabiel genoeg om ondanks de heldere en koude luchtsoort nog buien te genereren. Deze situatie bleef enkele uren aanhouden al waren er overdag geen buien meer actief in Londerzeel. Dat was vooral een voorrecht voor de Nederlanders onder ons en in Vlaanderen waren het meestal de restjes die langs kwamen in de vorm van Cumulus en Stratocumulus. Omstreeks 10H passeerde er een lijn met dikkere stapelwolken die een frontje leken te markeren en daarna ruimde de wind verder naar het noordoosten. Drogere landlucht maakte haar intrede, maar toch passeerden er regelmatig resten van buien en kleine wolkenveldjes. Tussendoor had de zon het voor het zeggen, maar hoger dan 8,5 graden kon die het kwik niet meer tillen. Tegen de avond lieten de stapelwolkjes het afweten al dreven er nog steeds Stratocumulusveldjes voorbij. Deze remden de afkoeling wat af al ziet het ernaar uit dat we weer een potje nachtvorst mogen verwachten. Gelukkig is de 0,1 mm die er is gevallen al lang verdampt en ziet het er nu ook niet meer naar uit dat we nog verse buien over de vloer zullen krijgen. 

Dinsdag, 19 januari 2021

Tijdens de nacht en ochtend kregen we te maken met perioden van flinke regenval en de strakke zuidwestenwind zorgde daarbij voor een waar herfstgevoel. Maar halverwege de voormiddag sloeg het weer vrij snel om en kregen we droge perioden terwijl de wind wat afzwakte. Een zonnig intermezzo was misschien teveel gevraagd maar voor de rest konden we wel genieten van zachte temperaturen die van 3,8 naar 9,1 graden stegen en een tot rust komende atmosfeer. De bewolking bestond steeds uit Stratus en Stratus fractus waaruit af en toe nog wat motregen viel. Elke motregenvlaag werd steeds lichter tot het tegen de avond definitief droog bleef. Maar ook toen bleef de bewolking als een dikke deken over ons hangen waarbij ze er wel voor zorgde dat het maar traag afkoelde en we dus vrij hoge minima zullen kunnen optekenen morgenvroeg. Het neerslagtotaal mocht er overigens ook wel zijn met 5,1 mm. 

Woensdag, 19 januari 2022

De prijs die we voor de twee onverwachts zonnige dagen moesten betalen was hoog. Een dik grijs wolkendek van Stratus en Stratocumulus maakte haar opwachting en de zon kregen we niet meer te zien. Toch zag de lucht er anders uit dan op de druilerige, grijze dagen die we de voorbije weken vaak gekend hebben. Het leek alsof er meer potentie in zat voor actie en dat kwam natuurlijk door een hele set fronten dat onze richting uitkwam waaronder een occlusie, een koufront en een troglijn. Op de radar tekenden zich ook al neerslagzones af die zich vooral ten westen van ons bevonden. Deze trokken aan een erg laag tempo naar het oosten waardoor we er tegen de middag nog steeds niets van voelden terwijl de eerste neerslag al in de vroege ochtend Vlaanderen had bereikt. En wie zich aan een zondvloed verwachtte kwam ook bedrogen uit want de activiteit van deze fronten was vrij laag (behalve dan voor fietsers). Aanvankelijk werd er nog zachte lucht aangevoerd en de temperaturen konden voor dat koufront uit nog van -1,6 naar 5,7 graden klimmen bij een geleidelijk aanwakkerende zuidwestenwind.  Perioden van lichte regen en motregen maakten tijdens de namiddag en het begin van de avond dan de dienst uit en het kwam tijdelijk toch nog tot behoorlijk intense regen wat vermoedelijk het koufront zelf was. Al mag het allemaal eigenlijk geen naam hebben (en al zeker niet als het voor al die storingen samen is) met een neerslagtotaal van 1,1 mm. 

Donderdag, 19 januari 2023

De buienlijnen en de bewolking die aan het polar low verbonden waren, zijn tijdens de nacht voorbij getrokken waardoor we de dag weer met brede opklaringen en een fonkelende sterrenhemel konden aanvatten. En veel mensen zagen zelfs meer sterren dan de astronomen onder ons want de wegen lagen er als ijspistes bij doordat de neerslag van gisterenavond is opgevroren bij de minima van 0,1 graden met alle gevolgen van dien. Op sommige plaatsen zoals in de omgeving van Schaarbeek heeft het kennelijk ook wat gesneeuwd want daar kon men het daglicht zien weerkeren boven een sneeuwtapijtje van een centimeter. Kennelijk waren er hier en daar ook buitjes actief als we de satellietbeelden mochten geloven of bevestiging gingen zoeken bij de ijskappen van buienwolken die hier en daar in de ochtendschemering te zien waren. Volledig helder werd het dus niet na zonsopgang ondanks de veelbelovende sterrenhemel die we vanochtend nog in Malderen konden aanschouwen. Tijdens de voormiddag trokken er meer buienwolken doorheen het land al leverde ook dit in Malderen geen winterse taferelen meer op. Tussendoor was er ruimte voor opklaringen en wat zonneschijn al was het allemaal een stuk minder dan gisteren. Er hing steeds een mengeling van Stratus fractus, Stratocumulus, Cirrus densus en een aantal Cumulonimbi die de zonnige perioden aardig belemmerden. De noordwestelijke wind bleef onverminderd koude lucht aanvoeren en de maxima waren dan ook erg laag met 3,0 graden. Door de vochtigere lucht en hogere dauwpunten was er wat meer smelt van ijs al wist het grootste deel daarvan ook nu de dag nog door te komen. Tijdens de avond zagen we de buienactiviteit weer toenemen en verschenen er dus meer en meer actieve Cumulonimbuswolken en kwamen er vooral uit Nederland weer meldingen van sneeuw en smeltende sneeuw binnen. De meeste buien konden ons echter niet bereiken en de schampschotjes die we later op de avond meekregen leverden vooral motregen en lichte regen op. Dit kon het dagtotaal nog aanvullen tot 0,2 mm.

Vrijdag, 19 januari 2024

 Alle bewolking is tijdens de nachtelijke uurtjes weer opgelost waardoor de afkoeling vrij spel kreeg en we vanochtend dus weer extra lage minima van -4,0 graden konden optekenen. Daar stond dan wel weer een vrolijk winterzonnetje tegenover welke het vooral achter glas weer aangenaam en lenteachtig liet aanvoelen. Maar ook in de buitenlucht was het op beschutte plekjes aangenaam toeven want de zuid- zuidwestelijke wind was zwak en door de sneeuw en het ijs dat er nog lag leken de weldadige zonnestralen en het felle voorjaarslicht overal vandaan te komen. Het kwik kon nog tot 2,5 graden stijgen maar in de droge lucht hield de sneeuw en het ijs goed stand. Tijdens de avond volgde er dan een snelle afkoeling onder de open hemel nadat het zwakke zuidelijke tot zuidoostelijke briesje wegviel. We eindigden met een neerslagtotaal van 0,2 mm en dat was natuurlijk een gevolg van de sneeuw die in de pluviometer is gaan smelten.